Elk koppel kan te maken krijgen met problemen, met tegenvallers. Deze zorgen meestal voor momenten van verhoogde spanning die tot ruzies kunnen leiden. Op zich is daar niets mis mee, aangezien partners veelal goed in staat zijn deze problemen op te lossen of tegenvallers te verwerken.
Problemen binnen een relatie kunnen echter ook hardnekkig zijn. Het gaat hier om terugkerende conflicten tussen jullie beiden. Deze kunnen het gevoel van verbondenheid doen afnemen, waardoor het idee uit elkaar te groeien de kop op steekt. Niet zelden veroorzaakt een derde in de relatie een woelige periode: dit kan de geboorte van een baby zijn, een vriend of ouder die een tijd bij jullie komt wonen, maar even goed het hebben of opbiechten van een buitenechtelijke relatie. Dergelijke gebeurtenissen kunnen een daling van de intimiteit tussen jullie tot gevolg hebben. Langdurige onzekerheid en spanning doen dan de relatie op haar grondvesten daveren.
Relatietherapie is een specifieke vorm van psychotherapie. In principe hebben beide partners besloten om in relatietherapie te gaan. Meestal is dat geen eenvoudige stap. Voordat een koppel beslist om in relatietherapie te gaan, heeft het samen al een hele (probleem)geschiedenis opgebouwd. Relatietherapie wordt niet zelden als laatste redmiddel gezien, omdat al de andere initiatieven van één of beide partners niet of onvoldoende hebben gewerkt.
Een belangrijke voorwaarde om aan relatietherapie te beginnen, is dat jullie beiden gemotiveerd zijn. Ieder moet zijn of haar eigen aandeel onder ogen durven zien in het ontstaan en blijven bestaan van bepaalde relationele problemen, alsook de bereidheid aan de dag leggen om hieraan te werken. Dat vraagt in eerste plaats dat jullie naar elkaars verhaal kunnen luisteren en openstaan voor het verwerven van inzicht in bepaalde terugkerende interactie- en communicatiepatronen.
Het is mogelijk dat jullie bij de start van de relatietherapie beiden andere hulpvragen hebben, wat op zich geen probleem is, zolang de doelstellingen elkaar maar niet tegenspreken. Zo kan het bijvoorbeeld niet dat de ene voor het voortbestaan van de relatie kiest, terwijl de andere wenst dat de relatie stopt. In relatietherapie kan verschil uiteraard besproken worden, maar staat het zoeken naar verbondenheid voorop. Voor relatietherapie kiezen is als koppel dan ook een gezamenlijk project aangaan.
Jullie komen als koppel samen in relatietherapie. Er wordt gestart met een kennismakingsgesprek, waarna enkele verkennende gesprekken volgen om zicht te krijgen op jullie als koppel, op jullie hulpvragen en jullie verwachtingen ten aanzien van de relatietherapie. Daarna maken we enkele afspraken, onder andere wat betreft de therapiefrequentie.
Tijdens het verloop van de relatietherapie is het mogelijk dat jullie opdrachten meekrijgen. Deze houden verband met bepaalde thema’s die in de relatietherapie aan bod zijn gekomen. Het is een manier om een verworven inzicht in de praktijk toe te passen en zo verandering te bewerkstelligen.
Het kan zijn dat er naast relationele problemen ook persoonlijke problemen van (een van) jullie beiden meespelen. Ook kan het zijn dat jullie (of een van jullie beiden) je in gezamenlijke therapiesessies niet vrij genoeg voelen om te spreken over wat er fout loopt in de relatie. In beide gevallen kan er voorgesteld worden om enkele individuele therapiesessies in te lassen. Jullie krijgen dan afzonderlijk van de ander de tijd en de ruimte om te spreken. Geheimen zijn evenwel uit den boze: de relatietherapie dient steeds als terugkoppelingsmoment voor de inhoud van de individuele therapiegesprekken.
In relatietherapie ben ik er voor jullie allebei. Dit wordt in de systeemtheoretische psychotherapie aangeduid met het begrip meervoudige partijdigheid, dat wil zeggen dat beide partners het gevoel hebben dat de therapeut zowel achter ieder van hen als achter hen beiden staat. Van partij kiezen kan met andere woorden geen sprake zijn.
Soms komt een koppel met een seksuele aanmeldingsklacht in psychotherapie. Na verloop van tijd blijkt dat het seksueel probleem een symptoom is van een onderliggend relationeel probleem, dat hierdoor in eerste instantie verborgen bleef. Uiteraard kan het ook omgekeerd: de relationele problemen slepen al een hele tijd aan en beginnen door te wegen op het seksuele leven.
Als psychotherapeut heb ik steeds oog voor de samenhang tussen het relationele en het seksuele. Als het me zinvol lijkt, probeer ik dit bespreekbaar te maken, al hou ik hierbij uiteraard rekening met of en zo ja in welke mate jullie het comfortabel vinden om over seksuele thema’s te praten. Soms moet er eerst naar taal gezocht worden voor er over seks gesproken kan worden.